İntragastrik balonun düşük mortalite ve morbidite ile geçici kilo azaltma için güvenli ve etkili bir prosedür olduğu yapılan çalışmalar ile gösterilmiştir .İlk olarak 1985 yılında içi hava ile dolan gastrik balon uygulanmaya başlanmıştır. Ancak ortaya çıkan komplikasyon ve sınırlı kilo kaybı nedeniyle sonraki yıllarda terk edilen bir yöntem olmuştur. Daha sonra yapılan çalışmalar ile içi sıvı ile dolan gastrik balonlar uygulamaya sokulmuştur. Bunların başında Orbera, Reshape, Spatz, Elipse ve Medsil marka balonlar geliyor.
Mide balonu, diyet ve egzersiz ile fazla kilosunu veremeyen, BMI’yı 30-35 arasında olan,BMI’yı 35 üstü olan ancak ameliyat olamayacak hastalarda ve BMI’yı 50 üstünde olan süper obez hastaların ameliyata hazırlanmasında uygulanan endoskopik bir işlemdir.
Mide balonu ile amaç balonun midede hacim kaplaması ile tüketilen porsiyonun küçültülmesini sağlaması, midede doluluk ve doygunluk hissi sağlamasıdır. Böylelikle porsiyon kontrolü daha kolay sağlanır. Mide balonun kan şeker düzeyi ve kan lipid düzeyi üzerinde olumlu etkileri olduğu yapılan çalışmalar ile ortaya konulmuştur. Unutulmamalıdırki mide balonu kilo vermeye yardımcı bir yöntemdir. Ancak ideal kiloyu korumak yaşam tarzı değişikliği ile mümkündür. Bunun için mide balonu, uygulamadan sonra diyet ve egzersiz programı ile desteklenmesi gerekir. Mide balonu ile ortalama 15-25 kilo ya da kilonun %10-15’i verilebilmektedir. Verilen kilo miktarı yaş, metabolizma hızı ve yapılan egzersiz sıklığına göre kişiden kişiye farklılık göstermektedir.
Mide balonu kısa etkili anestezik ilaçlar ile genel anestezi altında endoskopi ünitesinde ya da ameliyathane şartlarında takılır. İşlem süresi 5-10 dakikadır. Mide balonu takılmadan önce mutlaka endoskopi işlemi yapılır. Mide balonu takılmasına engel bir durum olup olmadığına bakılır. Ardından balon ucuna bağlı olduğu kateter yardımı ile mideye yerleştirilir. Midenin boyutuna göre balon 500-700 cc aralığında metilen mavili serum fizyolojik ile şişirilir. Ardından balon kateterden ayrılır ve işlem sona erer.
İşlemden bir saat sonra hasta sıvı gıda almaya başlar ve 3-4 saat sonra taburcu olabilir. İşlemden sonraki ilk 3 gün hasta tanesiz sıvı gıdalar ile beslenir. Sonraki 4 gün pişmiş sebze yemekleri ile beslenir. Bir haftadan sonra tam katı gıda ile beslenmeye başlar. Ancak her türlü hamur işi, işlenmiş karbonhidrat, çikolata, şerbetli tatlı ve enerji içecekleri gibi hacmi az kalorisi yüksek besinler tüketilmemelidir.
Balon, takılan balonun cinsine göre midede 6-12 ay süre ile kalır ve yine genel anestezi altında endoskopi yardımı ile içi boşaltılarak mideden çıkartılır. Günümüzde kullanılan balonlarda delinme olmaz. Ancak olası bir delinmede sıvı içerisindeki metilen mavisi idrara geçer ve idrar rengi maviye dönüşür. Böylelikle balonun delindiği anlaşılır ve mutlaka doktor ile iletişime geçilerek balonun çıkartılması gerekir. Mide balonu takıldıktan sonra 3-7 gün bulantı, kusma ve karın ağrısı şikayetleri olabilir. Ancak 7 günden sonra porsiyon büyüklüğüne ve yeme hızına dikkat edildiği sürece herhangi bir sorun ile karşılaşılmaz.
Hangi durumlarda intragastrik balon takılmaz;
Spatz ayarlanabilir gastrik balon
Bu gastrik balonda mevcut olan uzun aparat yardımı ile balonun hacmi artırılarak ya da azaltılarak ayarlanabilir. Balon endoskopik olarak 400-700 cc arası şişirilebilir boyuttadır.
Hacim artırma, balonun etkinliği azaldığı durumlarda balon hacmini genişletmek ve kilo kaybını arttırmak amacıyla yapılmaktadır. Hacim azaltma ise hastanın balonu tolere edemediği durumlarda, balonun çıkarılmasını engellemek için balonun içindeki sıvının azaltılmasıdır. Ayarlamalarla birlikte balonun daha fazla midede kalması ve daha uzun süreli davranış değişikliği için fırsat sağlamaktadır.
Spatz ayarlanabilir gastrik balon midede 12 ay süre ile kalır ve daha sonra yine endoskopi işlemi ile mideden çıkartılır.
ReShape Duo
ReShape duo, endoskopik olarak mideye yerleştirilir. 6 ay süre ile midede kalacak şekilde tasarlanmış ikili bir balon sistemidir. İkili balon sistemindeki amaç; bir balon delinse bile diğer balon sağlam kalacağı için balonun ince barsağa geçip barsak tıkanıklığına neden olmasını engellemektir.
Elipse
Elipse yakın zamanda kullanıma sunulan yeni bir intragastrik balondur. Yutulabilir bir kapsül, bir kateter aracılığıyla mideye yerleştirilir. Kapsülün midede olduğu radyolojik grafi ile doğrulandıktan sonra 550 cc sıvı ile şişirilerek balona dönüştürülür . Bu nedenle, yerleştirme veya çıkarma sırasında endoskopi veya anestezi gerektirmez. Dört ay sonra, kendiliğinden salınan bir kapak açılır ve balonun ince duvarı yavaş yavaş söner ve gastrointestinal kanaldan atılır.
Literatürde bildirilen balonun tam erimeden barsağa geçip barsak tıkanıklığı yaptığı olgular mevcuttur.
Medsil
Medsil balon endoskopik işlem ile mideye yerleştirilir. Midenin boyutuna göre 500-700 cc metilen mavili serum fizyolojik ile şişirilir. Balon midede 6 ay süre ile kalır. Daha sonra endoskopik işlem ile içindeki sıvı aspire edilerek çıkartılır.
Orbera
Orbera balon endoskopik işlem ile mideye yerleştirilir. Midenin boyutuna göre 400-700 cc metilen mavili serum fizyolojik ile şişirilir. Balon midede 6-12 ay süre ile kalabilir. Daha sonra endoskopik işlem ile içindeki sıvı aspire edilerek çıkartılır.